W przestrzeni publicznej dość często pada pytanie: kto może kupić ziemię rolną. Otóż, jak się okazuje nie trzeba być rolnikiem aby nabyć nieruchomość mniejszą niż 1 ha. Należy jednak brać pod uwagę to, że w zależności od jej lokalizacji mogą obowiązywać odmienne regulacje w kwestii jej dalszej sprzedaży.
Obrót nieruchomościami
Przepisy dotyczące obrotu nieruchomościami rolnymi znajdują umocowanie w Ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego. Choć co do zasady nabywcą nieruchomości rolnej może być jedynie rolnik indywidualny, to jednak nowelizacja z 2019 roku wprowadziła pewne rozluźnienie w tej sprawie.
Kto może kupić ziemię rolną o powierzchni do 0,3 ha?
Przepisów wymienionej powyżej ustawy nie stosuje się w odniesieniu do nieruchomości rolnych, których powierzchnia nie przekracza 0,3 ha. Zakup takiej nieruchomości nie wymaga konieczności spełnienia żadnych wymagań, na przykład w ramach prowadzenia działalności rolniczej czy ograniczeń w związku z jej sprzedażą. Niestety, wydzielenie tego typu nieruchomości rolnej może nastąpić jedynie w szczególnych przypadkach, w tym w ramach regulacji granic pomiędzy sąsiadującymi nieruchomościami. To powoduje, że tego typu działki pojawiają się w sprzedaży sporadycznie.
Kto może kupić ziemię rolną o powierzchni do 0,5 ha?
Choć zakup siedlisk o powierzchni do 0,5 ha nie jest regulowany powyższą ustawą, to mowa o nim w Ustawie o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (UKUR) z 2016 roku. Zgodnie z przepisami możliwość nabywania tego typu nieruchomości jest ograniczona i może dotyczyć sytuacji, w której na przykład nieruchomość składa się z kilku działek, a zbywca złoży notarialne oświadczenie, że działki te stanowią zorganizowaną całość.
Kto może kupić ziemię rolną o powierzchni do 1 ha?
Przepisy UKUR pozwalają na nabycie gruntów rolnych o powierzchni mniejszej niż 1 ha przez osoby, które nie są rolnikami. W takiej sytuacji należy jednak pamiętać o kliku kwestiach. Wśród nich wymienić należy choćby prawo pierwokupu, które przysługuje uprawnionemu dzierżawcy gruntu lub Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa. Strony transakcji mogą zatem zawrzeć jedynie umowę warunkową sprzedaży, która dopiero w przypadku rezygnacji z pierwokupu może zostać zmieniona na umowę rozporządzającą własnością nieruchomości. Ponadto, w przypadku nieruchomości położonych na terenach wiejskich, które stają się elementem większej nieruchomości rolnych konieczne jest prowadzenie działalności rolnej przez okres co najmniej pięciu lat. W przypadku tego typu nieruchomości ograniczenia dotyczą również możliwości ich zbycia przed upływem pięciu lat bez zgody stosowanych organów. Co ważne, od tych przepisów występują odstępstwa i dotyczą one między innymi nieruchomości rolnych położonych w granicach administracyjnych miasta czy nabytych w formie spadku.
Kto może kupić ziemię rolną o powierzchni powyżej 1 ha?
Nieruchomości rolne, których powierzchnia przekracza 1 ha mogą być nabywane jedynie przez rolników indywidualnych, którzy mają stosowne kwalifikacje, prowadzą gospodarstwo rolne oraz od co najmniej pięciu lat zamieszkują gminę, na obszarze której znajduje się jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa. W przypadku nabywania nieruchomości rolnej na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej powyższe wymogi może spełniać tylko jeden z małżonków. Podczas zakupu tego typu nieruchomości rolnych również przewidziane są prawem ograniczenia, w tym maksymalna powierzchnia powstającego gospodarstwa rodzinnego. Należy podkreślić, że nabycie nieruchomości rolnej, które nastąpiłoby z naruszeniem wymienionych przepisów prawa uznawane jest za nieważne.
